ျငိမ္းခ်မ္းေရးရိပ္ျမံဳ (၇)

 
                                                  ေဂါပက

၁၈၈၉ ခုဇူလိုင္လတြင္  ဂယာဆိုင္ရာ တရားသူၾကီး မစၥတာ မက္ေဒါ့ကို ဗုဒၵဂယာေဂါပကအျဖစ္

တာဝန္လႊဲအပ္ေပးသည္ ၊The Light of Asia ေရးသားသူ (SIREDWIN ARNOLD)ကဗုဒၵဂ

ယာကို ဗုဒၵဘာသာတို႔လက္သို႔ အေရာက္လႊဲအပ္သင့္ေၾကာင္း ပထမဆံုး လႈံးေဆာ္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့

သည္ ၊၁၈၉၁ ခုတြင္ သီဟိုဠ္သား အနာဂါရိကဓမၼပါလဘုရားဖူးေရာက္လာ သည္ ၊ထိုႏွစ္မွာပင္

မဟာေဗာဓိအသင္းကို သီဟိုဠ္၌ စတင္ဖြဲ႔စည္းျပီး ဂ်ဴလိုင္လတြင္
ဗုဒၵဂယာသို႔ျပန္လာျပီး ဗုဒၵဂ

ယာအေရးမ်ားကို အင္တိုက္အားတိုက္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္ ၊ထိုအခ်ိန္က ဗုဒၵဂယာသည္ ဘာ

သာျခားတို႔၏လက္ထဲမွာပင္ရိွေနဆဲျ ဖစ္သည္ ။

၁၈၉၅ တြင္ ဓမၼပါလႏွင့္ အဖြဲ႔သည္ ဂ်ပန္မွလွဴဒါန္းလိုက္ေသာ ရုပ္ပြါးေတာ္ကို ေစတီေတာ္အ

ေပၚထပ္တြင္ ေနရာခ်ထားစဥ္ မဟန္႔အုပ္စုမ်ားေရာက္လာျပီး အၾကမ္းဖက္ဆြဲထုတ္လိုက္ၾက

သည္ ၊ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ႏွစ္အတန္ၾကာတရားျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္ ၊ေအာက္ရံုးတြင္ ဓမၼပါလ

ကနိုင္ေသာ္လည္း (ကာလကတၱားဟိုက္ကုတ္တြင္)မဟန္႔၏ အယူခံခ်က္ကနိုင္သြားျပန္သည္ ၊

၁၉၀၆ ခုတြင္ ဓမၼပါလကို မင္းတုန္းမင္း ဇ၇ပ္မွႏွင္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္ ၊သို႔တိုင္
ဓမၼပါလ၏မေလွ်ာ့

ေသာဇြဲလံုးလေၾကာင္း ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဥပေဒျပဌာန္းလွ်က္ မဟာ

ေဗာဓိေစတီကို မဟန္႔တို႔လက္မွ ျပန္ယူျပီးလွ်င္ ဗုဒၵဘာသာ ၄ဦး ၊ဟိႏၵဴ ၄
ဦၤးပါဝင္သည့္ ေကာ္မ

တီလက္ထဲသို႔ အပ္ႏွံလိုက္ေလသည္ ။

မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္မွာ(၂)ထပ္ျဖစ္ျ ပီး  အတြင္းဘုရားခန္းမၾကီး ၂ ခုပါရွိသည္ေအာက္ထပ္

ခန္းမမွ အတြင္း ဝဇီရာသနလလႅင္ေပၚတြင္ ေရႊသားဆင့္တုေတာ္တစ္ဆူရွိခဲ့ျပီ း ေအဒီ ၅ရာစု

တြင္ မိစၦာလူမ်ိဳးမ်ားက ခိုးယူသြားၾကသည္ ယင္းေနာက္တြင္
ေက်ာက္ညိဳရုပ္ပြါးေတာ္တစ္ဆူကို

တင္၍ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္ ေအဒီ ၈-၉ရာစုေလာက္တြင္ တဖန္ေပ်ာက္ဆံုခဲ့ျပန္သည္ဤေနာက္

တြင္ မဟန္႔က ေက်ာက္ဆင့္တုေတာ္တစ္ဆူကိုတင္ေပး ျပီး (စတူပါငယ္)တစ္ဆူကိုလည္း

(မဟာေဒဝလိဂၤ)အျဖစ္ ဘုရားရွင္၏ ေရွးေတာ္တြင္ ေနရာခ်ထာေပးခဲ့သည္ ၊လပ္လြတ္ေရးရျပီး

ေနာက္ အိႏၵိယအစိုးရလက္ထက္တြင္ ၄င္းကိုဖယ္ရွားေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၄င္းရွိခဲ့သည့္  တြင္း

ေပါက္ေနရာေလးကို ဟိႏၵဴမ်ားက ယေန႔ထိတိုင္လာေရာက္ပူေဇာ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

ဘုရားရွင္သည္ ဤမဟာေဗာဓိပင္ေအာက္ ရတနာအတိျဖင့္ျပီးေသာ ပလႅင္ေတာ္ထက္တြင္

ေလာက(၃)ပါးသူတို႔ ႏွင့္ မနိုင္းအပ္ မနိုင္းထိုက္  မၾကံစည္ထိုက္ မၾကံစည္အပ္ေသာသဗၺညဳတ

ဥာဏ္ေတာ္ကိုရ၍ အနိုင္းမဲ့ အတုလ အတုမရွိသူျဖစ္ခဲ့ေလသည္၊ဘုရားအျ ဖစ္သို႔ေရာက္ေတာ္

မူခဲ့ေသာ ပလႅင္ေတာ္တြင္(၇)ရက္(၇)လီသီတင္း သ ံုစံပယ္ေတာ္မူခဲ့ေသာေၾကာင္းယင္းကိုပလႅ

က“သတၱာဟ”ဟူ၍လည္းေခၚၾကသည္ ။(ပထမ)သတၱာဟျဖစ္သည္ ။

မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္ၾကီး၏  အေရွ႔ ေျမာက္ေထာင့္ ၂၂၇ ေပကြာကုန္းျမင့္ေပၚတခုတြင္ ပင္မ

ေစတီေတာ္ၾကီးႏွင့္ ပံုစံတူ ေစတီငယ္တဆူရွိသည္ ဤေနရာမွေန၍ ဘုရားရွင္သည္ မမွိတ္

ေသာ မ်က္လံုးေတာ္ျဖင့္  ေဗာဓိပင္ ႏွင့္ ပလႅင္ေတာ္ကို
တစိမ့္စိမ့္ရႈ႕ေတာ္မူခဲ့၍ ၄င္းေစတီငယ္

ကို(အနီမိတသတၱာဟ)ဟူ၍ေခၚၾကသည္(ဒု တိယသတၱဟ)ျဖစ္သည္။

ေစတီေတာ္ၾကီး၏ ေျမာက္ဘက္ ေဗာဓိပင္မွ ၅၈ ေပးအကြာ၌ ဘုရားရွင္ (၇)ရက္ပတ္လံုး စၾကံၤ

ၾကြေတာ္မူခဲ့ေသာေၾကင္း ၄င္းေနရာကို “စၾကၤရတနသတၱာဟ”ေခၚသည္ (တတိယ)သတၱာဟ

ျဖစ္သည္ ။

ေဗာဓိပင္မွ ေျမာက္ (အေနာက္ခပ္ယြန္းယြန္း)၁၅၃ ေပအကြာ၌ ဘုရားရွင္သည္ ပိဋကသံုးပံုကို

(၇)ရက္တိုင္တိုင္   အႏုလံု ပဋိလံု အစံုဆန္ေဝဖန္ေတာ္မူရာ
ပ႒ာန္က်မ္ေတာ္ၾကီးသို႔ေရာက္တဲ့

အခါ ကိုယ္ေတာ္မွေရာင္ျခည္ေတာ္(၆)သြ ယ္ကြန္႔ျမဴးခဲ့သည္ ၄င္းေနရာကို“ရတနာဃရသတၱာ

ဟ”ေခၚသည္ ။(စတုတၳသတၱာဟ)ျဖစ္သည္ ။

ေစတီေတာ္ၾကီး၏ အေရွ႔မုခ္ ေလွကားအဆင္းတည့္တည့္၌ မာရ္နတ္မင္း၏သမီးေတာ္-တဏွာ

-ရတီ-ရဂါ သံုေယာက္တို႔ လာေရာက္ ျဖားေယာင္းမႈကို လ်စ္လွ်ဴရႈ႕၍(၇)ရက္တိုင္တိုင္သီ တင္း

သံုးေတာ္မူခဲ့ေသာေနရာျဖစ္သည္ ၊ဤေနရာကို“အဇာပါလနိေျဂာဓသတၱာဟ” ဟူ၍ေခၚသည္ ၊

(ပဥၥမသတၱာဟ)ျဖစ္သည္ ။

ေစတီေတာ္မွေတာင္ဘက္ ၃၃၂ ေပအကြာ ေရကန္၏အနီးရွိ ေက်းပင္ရင္း၌ ဘုရားရွင္သီတင္း

သံုးေနေတာ္မူစဥ္ “ေပါကၡရဝႆ”အခါမဲ့မိုးရြာသျဖင့္ မုစလိႏၵာ နဂါးမင္းက
ပါးပ်ဥ္းမိုး ပူေဇာ္မႈ

ကိုခံယူကာ(၇)ရက္တိုင္တိုင္သီတင္ းသံုးေတာ္မူခဲ့သည္ ၄င္းေနရာကို“မုစလိႏၵာသတၱာဟ”ဟု

ေခၚသည္ ။(ဆ႒မ)သတၱာဟျဖစ္သည္ ။

ေစတီေတာ္၏ အတြင္းမဟာရံတံတိုင္းႏွင့္ကပ္လ် က္ ယခင္က လင္းလြန္းပင္ရွိခဲ့သည္ ၊ယခုျမန္

မာနိုင္ငံ ဗိုလ္မႈၾကီးလွေအာင္ကစိုက္ပ်ိဳး ခဲ့ေသာ အပင္ငယ္တစ္ပင္ရွိသည္ ၊ဤေနရာ၌လည္း ဘု

ရားရွင္ (၇)ရက္တိုင္တိုင္သီတင္းသံုးေတာ္ မူခဲ့၍“ရာဇာယတနသတၱဟာ”ေခၚသည္ ၊(သတၱမ

သတၱာဟ)ျဖစ္သည္။   ျငိမ္းခ်မ္ေရးရိပ္ျမံု(၈)သို႔-- ----အရွင္ ေရဝတ(M.A)

Quick Reply